Lightbox Effect

11 novembre 2008

Proverbi e detti Carpinonesi

Questa sezione del sito vuole raccogliere tutti i proverbi e i detti popolari nel dialetto di Carpinone. Ovviamente buona parte dei proverbi sono comuni ad altri paesi della zona e, in generale, all’intero Molise, ma ho cercato, comunque, di scrivere la pronuncia tipica della lingua Carpinonese.
Per quanto riguarda la scrittura delle frasi mi sono trovato in difficoltà nello scrivere le parole con la cosiddetta ‘sesta vocale’, cioè quella vocale gutturale molto simile, ad esempio, alla pronuncia dell’articolo “a” in inglese o, per chi già conosce il dialetto Carpinonese, alla pronuncia della parola “non”. Questa vocale, quindi, viene rappresentata con un apostrofo: NON = N’N

  • L' vìn fa l' sang' e la fatìca fa ittà l' sang'
  • P'cc'rìgli' e mal cavàt
  • Crisc' sant' ch' diàvul' già ce sì
  • Circ paglia p' cient' caviàgli'
  • L'acqua va a ru mar'
  • T'aja 'mbarà e t'aja perd'
  • Ru vòv rice curnùt all'as'n
  • R' manca semp' nu sold' p'accucchià na lira
  • La furtuna d'll umbr'llàr è quann chiov' fin fin
  • M' piàr com' a juv'rì mmièz alla s'tt'mana
  • Com' sciocca, squaglia
  • Cav'ràr e cav'ràr n'n z tign'n
  • L' pan a chi n'tè riènt, r' riènt a chi n'tè pàn
  • L' vin' buon z' venn senza frasca
  • N'n zi bbuòn ne a fott' ne a fa la uardia
  • Addò vèr e addò ceca
  • Chi arriva prima, mac'na
  • Chi fa bbèn, mer'ta r'ess accìs
  • Chi magna da sùl z' pozza sctruzzà
  • Ogni 'mpicca jova
  • Quann tiè la cacarella, avoglia a sctregn' ru cur
  • I'nnàr sicc, massàr ricc
  • Chi nasc' tunn' n'n pò murì quadràt
  • F'bbrariègli' curt curt o ru megli' o ru pej' r' tutt'
  • Natal' ch' ru sol' e Pasqua ch' ru t'zzòn
  • Chi pecura z' fà, lup' z' la magna
  • R' ciucci' anniànz e r' caviagli' arrèt
  • La sià longa e n'n la sià raccuntà
  • Sctà buòn Rocc', sctà bona tutta la rocca
  • Sciocca sciocca alla via d'lla rocca, alla via d ru casctigliùcci' e m'ttem'c ru cappucci'
  • Val' cchiù nu sfizi' c' na massarìa
  • Attacca ru ciucci’ addò ric’ su patron
  • La mala jerva z’ vèr quando nasce
  • Ogni lassata è perza
  • A lavà la capa a ru ciucci’ c’ r’mitt tiemp e sapon’
  • Mal’ n’n fa e paura n’n avè
  • Ce vuonn l’uocchi’ p’ chiàgn’
  • La iallina fa l’uov’ e a ru uall’ r’ 'ngènn ru cur’
  • Mulin’ viecchi’ n’n macina ‘cchiù
  • Quann maj’ Crapacotta è cacciàt l’ p’rcoc’
  • Quann maj’ r zing’r a mèt’
  • A te figlia l’ ric e tu nora m n’tienn’
  • Ru curnùt è semp’ l’ut’m a sapè
  • Ru prim’ ann a cor a cor, ru s’cond’ a cur’ a cur’, ru terz’ a cav’c ‘ncur
  • P’ mancanza r’uomm’n da ben’ faciètt’n a tata sinn’c
  • Sciocca sciocca a pil r iocca, ru patron rir e ru varzòn schiatta, Sciocca sciocca a pil r iatta, ru varzòn rir e ru patron schiatta
  • La cera z' cunzùma e la prucessiòn n’n camìna
  • Chi n'n tè nient' ch' fà, pett'na can'